Γεωπονική και Αγροτική Εκπαίδευση στην Ελλάδα

Σήμερα φίλε αναγνώστη θα ασχοληθούμε με την γεωπονική και αγροτική εκπαίδευση στην Ελλάδα και μόνον με αυτήν!

Πρώτον γιατί δεν έχω το δικαίωμα να μιλώ για τις άλλες ιδιότητες αλλά κυρίως γιατί δε θέλω! Ας νοιαστεί ο καθένας για τον οίκο του! Πριν όμως μπούμε στην ανάλυση αυτή, θα ήθελα να σε βάλω να αντιληφθείς το μέγεθος της χώρας μας.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα των 11.000.000 ανθρώπων περίπου

Στο εξωτερικό υπάρχουν ΠΟΛΕΙΣ που έχουν ίδιο ή και μεγαλύτερο πληθυσμό, όπως η Νέα Υόρκη με 19.000.000 περίπου, το Πεκίνο με 21.000.000, η Μόσχα με 11.500.000, το Τόκιο με 13.000.000, το Παρίσι με 12.000.000 ή Πόλις με 14.000.000, το Λονδίνο με 8.300.000 κλπ.

Αυτήν την πληθυσμιακή αναφορά την κάνω για να παρατηρήσουμε αλλά κυρίως να αντιληφθούμε το μέγεθος της χώρας μας! Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα πληθυσμιακά, άρα αυτομάτως φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι οι δυνατότητες της είναι μικρές και οι ανάγκες της επίσης.

Ωραία θα μου πεις! Τι σχέση έχει αυτό με την γεωπονική εκπαίδευση;;;

Είναι ένας δείκτης!

Ένας δείκτης για να αντιληφθούμε ότι η πολυδιάσπαση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (ΑΕΙ-ΤΕΙ) ανά την χώρα, δεν δικαιολογείται σύμφωνα με τον πληθυσμό που μπορεί να απευθύνεται.

Με αριθμούς έχουμε 15 γεωπονικά ΤΕΙ στην ουσία όμως 27 (γιατί σε μια σχολή υπάγονται πολλές κατευθύνσεις).

1 γεωπονικό καθεαυτό πανεπιστήμιο συν 4 πανεπιστήμια που έχουν μέσα τους γεωπονικές σχολές, άρα 5 που και αυτά χωρίζονται σε τομείς, 17 σε σύνολο παρακαλώ.

Δηλαδή στην Ελλάδα των 10.000.000 ανθρώπων έχουμε 44 Γεωπονικά τμήματα (ΑΕΙ-ΤΕΙ) στην τριτοβάθμια εκπαίδευση…
Ναι φίλε αναγνώστη 44!!!…
Συγγνώμη!!!…

Αλλά με τόσα τμήματα όλη η Ελλάδα θα έπρεπε να ήταν ένα χωράφι, ένας στάβλος και μια ιχθυοκαλλιέργεια και να μην είχαμε τίποτα άλλο!…

Τώρα θυμήθηκα και ένα σχόλιο που είχε κάνει ένας καθηγητής μου (ζωικάριος) «στην Ελλάδα οι τεχνολόγοι γεωπόνοι φυτικής παραγωγής, έχουν καταλήξει να είναι περισσότεροι από τους αγρότες» εύστοχο το σχόλιο όμως έχω να προσθέσω «για κοίτα και την καμπούρα σου!»

Τις πταίει ;;;

Δυστυχώς για αυτήν την ωραία κατάσταση πρέπει πάλι να γυρίσουμε το βλέμμα μας στην πολιτική ζωή της χώρας! Μιας πολιτικής των ημετέρων, των ρουσφετιών, της έλλειψης πολιτικού οράματος!

Μιας πολιτικής που ικανοποιεί το χατίρι κάθε τοπικού συμφέροντος για την δημιουργία μιας σχολής σε κάθε πόλη, ΑΝΑΡΧΑ! Γιατί το να θες αυτό που λέμε αποκέντρωση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, δεν είναι καθόλου κακό, αλλά να το κάνεις χωρίς οργάνωση, σχεδιασμό και όραμα, εκεί φτάνεις στην σημερινή κατάσταση.

Γέμισε η Ελλάδα γεωπονικές σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης!

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα μετά από 30 περίπου χρόνια αυτού του εκπαιδευτικού μοντέλου;;;

Γιατί δεν αναπτύχθηκε ο πρωτογενής τομέας από τους ανθρώπους που έβγαλαν αυτές τις σχολές;;;

Γιατί αν και ακούγεται αυθαίρετο το τελευταίο μου ερώτημα, θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Για μένα η επιτυχία ενός εκπαιδευτικού μοντέλου είναι το αποτέλεσμα που φέρνει στον τομέα που απευθύνεται. Ο πρωτογενής τομέας στην Ελλάδα είναι άστα να παν! Άρα είναι και ξεκάθαρο το αποτέλεσμα. Η γεωπονική εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι σε παρά πολύ κακό επίπεδο!

Ο λόγος; ή καλύτερα οι λόγοι;;;

Είναι περίεργο αυτό που θα σας πω αλλά πιστέψτε με είναι η αλήθεια!
Δεν φταίει το επίπεδο των καθηγητών αυτών των σχολών.
Επαναλαμβάνω, το πιστεύω και είναι περίεργα αληθινό.

Θα μου πεις όμως φίλε αναγνώστη. Πως γίνεται το 70% των καθηγητών να είναι σωστοί αλλά ταυτόχρονα το αποτέλεσμα αυτής της εκπαίδευσης να είναι σε άσχημο επίπεδο;;;

Υποχρηματοδότηση και κακοδιαχείριση αυτής της μικρής χρηματοδότησης
Ναι!
Αυτή η χιλιοειπωμένη έκφραση δεν είναι ψέμα!!!

Και η επόμενη χιλιοειπωμένη έκφραση που λένε κάποιοι είναι.
Γιατί να δίνουμε τόσα λεφτά για εξοπλισμούς στο στρατό και δίνουμε τόσα λίγα στην εκπαίδευση;

Καλά να τα λες έτσι όλα τσουβαλιάζοντας αλλά εγώ θα πω κάτι άλλο!

Γιατί έπρεπε να φτιαχτούν ας πούμε 3 Γεωπονικά πανεπιστήμια, δεύτερη κτηνιατρική σχολή, 4 ΤΕΙ ζωική παράγωγης, 7 παρακαλώ ΤΕΙ φυτικής παράγωγης κλπ κλπ;

Γιατί όταν λες (ας πάρουμε τυχαία) 4 τμήματα ζωικής παραγωγής, λες και 4 εργαστήρια μικροβιολογίας, λες 4 αγροκτήματα όπου υπάρχουν στάβλοι για το κάθε είδος παραγωγικού ζώου, λες 4 αποθήκες για ζωοτροφές κλπ κλπ

Αν όμως!
Λέω εγώ με το φτωχό μου το μυαλό!
Αν όμως υπήρχε 1 τέτοια σχολή;!
Αν τα λεφτά που δίνουμε για 4 σχολές τα δίναμε σε 1;
Τότε θα υπήρχε υποχρηματοδότηση;
Ε;;;
ΟΧΙ!

Τότε θα είχε η σχολή πλήρης εξοπλισμό. Καθηγητές που θα έχουν τα μέσα να διδάξουν καλύτερα και κυρίως ολοκληρωμένα.
Τότε θα είχες ζωντανές Γεωπονικές σχολές! Και όχι σχολές με άδεια έδρανα!

Αλλά βλέπεις φίλε αναγνώστη “Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, μήτε τη γνώμη άλλαξε μήτε την κεφαλή του!”

Ήρθε και αυτό το σχέδιο “Αθηνά” να φέρει την τάξη ταχαμ ταχαμ και τι έκανε;

Όχι μόνο δεν άλλαξε τίποτα αλλά έκανε ένα από τα ίδια με γνώμονα όχι το καλό της παιδείας αλλά την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων.

Διατήρησε λοιπόν την ίδια κατάσταση στην Γεωπονική εκπαίδευση! Αφού οι αλλαγές που έγιναν δεν την αναβάθμισαν ούτε στο ελάχιστο!

Αυτή είναι δυστυχώς η σημερινή κατάσταση!

Πολυδιάσπαση των Γεωπονικών σχολών στην επικράτεια μας, λόγω αυτού διάσπαση των χρημάτων που προσφέρονται σε αυτές, λόγω αυτού μη σωστή αξιοποίηση άξιων εκπαιδευτικών μυαλών που διαθέτουν οι σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, η καταστροφή του πρωτογενούς τομέα!

Θα με ρωτήσεις τώρα και τι χρειάζεται για να αλλάξει όλο αυτό;

Όραμα! Οργάνωση! Ριζική μεταρρύθμιση! Στρατηγικός σχεδιασμός στοχεύοντας την ουσιαστική και αποτελεσματική Γεωπονική εκπαίδευση.

Συγκεκριμένα! Συγχώνευση σχολών. Σε ένα ανά ειδικότητα για τα ΤΕΙ, σε ένα Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και σε μια Κτηνιατρική σχολή. Αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών με στόχευση την επιστημονική εκπαίδευση, την πρακτική εκπαίδευση αλλά και με γνώμονα την παραγωγική στόχευση της χώρας. Αξιοποίηση των αγροκτημάτων αλλά και εργαστηριών των σχολών, από τις σχολές, για την αυτοχρηματοδότηση των σχολών…

Δηλαδή πως γίνεται η Αμερικανική σχολή στη Θεσσαλονίκη να παράγει γάλα, αυγά, γαλοπούλες;;;
Γιατί εκείνοι μπορούν και οι δημόσιες Γεωπονικές σχολές δεν μπορούν;;;
Γιατί αυτή είναι μια ενώ εμείς 1013!
Γιατί αυτοί έχουν έναν κανονικό στάβλο για εκπαιδευτικούς λόγους και για αυτοχρηματοδότηση, ενώ εμείς έχουμε κάμποσους μικρούς, μόνον για εκπαιδευτικούς λόγους. Γιατί εμείς έχουμε έναν ιδιαίτερο τρόπο οργάνωσης της διοίκησης των αγροκτημάτων των Γεωπονικών σχολών μας. Όπου ο εργάτης του αγροκτήματος είναι πάνω από τον καθηγητή!

Για να μάθεις φίλε αναγνώστη θα σε πω μια όχι και τόσο θλιβερή ιστορία (γιατί υπάρχουν και θλιβερές). Ένας καθηγητής φτιάχνει ένα σιτηρέσιο για τα πρόβατα που είχαμε στην σχολή. Λέει στους μόνιμους εργάτες του αγροκτήματος “θα τους ρίχνετε τριφύλλι και από το μείγμα που σας έχω ετοιμάσει… Νταξ;… Νταξ!…

Ε περνά κάμποσος καιρός, παρατηρεί ο καθηγητής ότι τα πρόβατα έχουν αδυνατίσει. Πάει πιάνει έναν εργάτη και του λέει. “Μα καλά τι γίνεται και αδυνατίζουν τα ζωντανά, δεν τα ρίχνετε το σιτηρέσιο που σας είπα;;;” και γύρισε του λέει τόσο φυσιολογικά! “Δεν κάνει αυτό γι’ αυτά και δεν το ρίχνω”…

Ναι φίλε αναγνώστη, γύρισε ο εργάτης στον ειδικευμένο για τα πρόβατα καθηγητή που ο συγκεκριμένος έχει καταγωγή από οικογένεια κτηνοτρόφων και με θράσος του είπε, ότι αυτός δεν ήξερε αλλά εκείνος ήξερε καλύτερα!…

Αλλά βλέπεις λόγο του καθεστώτος διοίκησης, οι εργάτες δε λογοδοτούν στους καθηγητές

Αλλά βλέπεις λόγο του καθεστώτος διοίκησης, οι εργάτες δεν λογοδοτούν στους καθηγητές όπου ουσιαστικά είναι και οι υπεύθυνοι για τα ζώα ή τα χωράφια των αγροκτημάτων των σχολών, λογοδοτούν στην κεντρική διοίκηση του ιδρύματος, η οποία χέστηκε αν τα πρόβατα πεινάνε ή όχι. Και έτσι δεν μπορεί να κάνει τίποτα ο καθηγητής στον εργάτη, ούτε καν μια σύσταση! Ούτε καν!

Και τέλος αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι το ξεκαθάρισμα στην τάξη των καθηγητών, έτσι ώστε να περιοριστεί αυτό το 30% των χείριστων καθηγητών από τις σχολές. Αυτό θα γίνει με την ουσιαστική αξιολόγηση των καθηγητών, όχι όπως τώρα που κάνουν αξιολόγηση και δεν ενημερώνουν ούτε καν αυτούς που αξιολογούν. Θυμάμαι να συμπληρώνουμε ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση των καθηγητών μας , και τα αποτελέσματα δεν τα μαθαίναμε ούτε οι φοιτητές αλλά ούτε οι καθηγητές. Τι τα κάνανε τόσα χαρτιά θέλω να μάθω;;; Μάλλον στον κουβά!!!
Με έλεγχο της ψυχολογικής κατάστασης των καθηγητών ανά δυο έτη τουλάχιστον. Δεν σας κάνω πλάκα, έχω τύχει καθηγητή που ήταν ψυχολογικά διαταραγμένος, σε σημείο να ασκεί ψυχολογική βία στους ίδιους του τους φοιτητές.

Αλλαγή των μέσων διδασκαλίας. Η εποχή της εικόνας στη διδασκαλία δεν είναι κάτι το καινούργιο! Καιρός να έρθει και στην Ελλάδα!

Έχουμε καταντήσει να βγάζουμε εκπαιδευμένους Γεωπόνους για γραφεία (γραφιάδες) και όχι για την παραγωγή

Κλείνοντας, καθορισμό συγκεκριμένου στόχου στην Γεωπονική εκπαίδευση και όχι αυτό που συμβαίνει σήμερα, όπου αφήνεται στα χέρια του κάθε καθηγητή και έχουμε καταντήσει να βγάζουμε εκπαιδευμένους Γεωπόνους για γραφεία (γραφιάδες) και όχι για την παραγωγή.

Πρέπει ο κεντρικός στόχος συνολικά της Γεωπονικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι να βγάζει αποφοίτους όπου το 80% να είναι παθιασμένοι Γεωπόνοι που θα βγουν από τις σχολές για να φορούν γαλότσες! 10% να βγαίνουν πλήρως πληροφορημένοι Γεωπόνοι όπου θα γίνουν γραφιάδες και 10% εργαστηριακούς Γεωπόνους όπου θα ασχοληθούν με την έρευνα και την ανάλυση. Φυσικά το ίδιο και στην κτηνιατρική σχολή! Δεν μας λείπουν κτηνίατροι για σκυλιά και γάτες! Θέλουμε κτηνιάτρους που θα φορούν γαλότσες και θα ξεγεννάνε αγελάδες!…

Ανακεφαλαιώνοντας! Μπορεί κάθε πόλη στην Ελλάδα να έχει τμήμα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση! Αρκεί να έχει ένα και μοναδικό σε όλη την Ελλάδα! Οι γεωπονικές σχόλες πρέπει να είναι σαν την διατροφική πυραμίδα. Δηλαδή, από την κορυφή στην βάση!

Ένα γεωπονικό πανεπιστήμιο!
Μια κτηνιατρική σχολή!

4 με 5 γεωπονικά ΤΕΙ και πολλά μα πάρα πολλά γεωπονικά τμήματα σε ΕΠΑΛ, ΣΕΚ και ΙΕΚ και έτσι θα μπορέσουμε να ανατρέψουμε αυτήν την κατάσταση.

Φιλέ αναγνώστη αυτά τα ολίγα από έμενα, το θέμα είναι μεγάλο, μπορώ να γράψω και άλλες ιδέες και άλλες ιστορίες, αλλά επειδή πρέπει να δώσω τον λόγο στην φίλη μου Σοφία σταματώ εδώ.
Για να δούμε ποια είναι η άποψη ενός ατόμου που κάνει τα πρώτα βήματα στο πιο σημαντικό στάδιο ή καλύτερα στη βάση της Γεωπονικής εκπαίδευσης!

Δικό σου Σοφία!

Για το kalliergo.gr
Σωτήρης Μπαλάσκας
Απόφοιτος ΤΕΕ, ειδικότητας Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος

Γεωργική Εκπαίδευση – Να παραμείνει μύθος ή μήπως πρέπει τελικά να γίνει Πραγματικότητα;

Η γεωργική εκπαίδευση ως μια διαδικασία διαμόρφωσης θα είναι καλό να στοχεύει όχι μόνο στη βελτίωση της γενικότερης κατάστασης ενός νέου γεωργού ή ενός ατόμου που ενδιαφέρεται να ασχοληθεί με τη γεωργία αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας. Αυτό συνεπάγεται μετάδοση της γνώσης σε όσο το δυνατό περισσότερα άτομα με τον αντικειμενικό στόχο ωστόσο πάντα να είναι η καλυτέρευση του υπάρχοντος πολιτιστικού επιπέδου των γεωργών και μη. Ένας αγροτικός πληθυσμός εκπαιδευμένος και ενημερωμένος μπορεί να επιτύχει πολύ περισσότερα από έναν ανειδίκευτο.

Για πάμε να ρίξουμε μια ματιά πίσω…. Τι ήταν το καθετί και τι κατέληξε να είναι…

Η γεωργία και ως επιστήμη και ως τέχνη, προέκυψε από την ανάγκη του ανθρώπου για τροφή και επιβίωση. Ξεκίνησε με τις καλλιέργειες του σιταριού και του κριθαριού και ακολούθησαν τα υπόλοιπα σιτηρά (σίκαλη, ρύζι και βρώμη) επειδή για πολλά χρόνια τα τρία τελευταία παρέμενα άγρια φυτά ενώ η εκτροφή των ζώων άρχισε αργότερα και αποτέλεσε τη βάση για τους πρώτους πολιτισμούς.
Στην αρχαιότητα, στην Αίγυπτο καλλιεργούσαν σιτηρά, ψυχανθή, οπωροφόρα δένδρα και αμπέλια. Στην χώρα μας ήταν κυρίως η καλλιέργεια του σιταριού και του αμπελιού άρρηκτα συνδεδεμένα με καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και γιορτές. Οι πρώτες γεωργικές βιομηχανίες (οινοποιία και γαλακτοκομία) δημιουργήθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους ενώ οι Αιγύπτιοι ήταν οι πρώτοι που ασχολήθηκαν με την παρασκευή μπύρας.

Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, η γεωργία απαξιώθηκε ιδιαίτερα με μόνη εξαίρεση την εισαγωγή της εκτροφής του μεταξοσκώληκα στο Βυζάντιο και την άνθηση της σηροτροφίας. Έχουμε την εμφάνιση της καλλιέργειας της σίκαλης αλλά συνοδεύτηκε με μια μεγάλη καταστροφή της γεωργικής παραγωγής από την ασθένεια εργοτίαση. Το 1492 ο Χριστόφορος Κολόμβος επιστρέφοντας από την Αμερική έφερε μαζί του σπόρους καλαμποκιού ενώ οι Ισπανοί ανακάλυψαν την πατάτα στο Περού, η οποία αποτέλεσε τη μοναδική τροφή των Ιρλανδών.

Στην Αναγέννηση, γράφεται το βιβλίο « Θέατρο της γεωργίας» και προτείνεται για πρώτη φορά η αμειψισπορά, δηλαδή η εναλλαγή των καλλιεργειών και η καλλιέργεια των κτηνοτροφικών φυτών. Επί Ιωάννη Καποδίστρια ιδρύθηκε η πρώτη «Γεωργική Σχολή» στην Τίρυνθα που ήταν ο προάγγελος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η γεωργία αναγνωρίστηκε ως επιστήμη τον 19ο αιώνα, από την αρχή της γεωργικής έρευνας και βάση της γεωργικής επιστήμης αποτέλεσαν η Βοτανική, η Χημεία και η Φυσική. Η εφαρμογή της Χημείας άρχισε μετά το 1750 μ. Χ. με κυριότερη εφαρμογή της στη θρέψη των φυτών. Η ανακάλυψη των μικροοργανισμών από τον Παστέρ έδωσε νέα ώθηση στην γεωργία.

Με την εκμηχάνιση της γεωργίας και την αύξηση της παραγωγικότητας ήρθε και η αλλαγή στην μορφή των εκμεταλλεύσεων. Μεγάλωσαν τα αγροτεμάχια και περιορίστηκε σημαντικά ο γεωργικός πληθυσμός.

Με την ανάπτυξη της χημικής βιομηχανίας αρχίζει η διάδοση και χρήση των λιπασμάτων και φαρμάκων για την καταπολέμηση ασθενειών και εντόμων. Η αύξηση της παραγωγής επιτυγχάνεται με την βελτίωση του εδάφους και την δημιουργία ανθεκτικών ποικιλιών.

Σύνδεση Γεωργίας και Εκπαίδευσης

Όλο και περισσότερο γίνονται της “μόδας” τα μαθήματα που αφορούν την γεωργία και το περιβάλλον. Και αυτό γιατί μπορεί να συμβαίνει;

Ίσως γιατί η γεωργία στην χώρα μας κατείχε και εξακολουθεί να κατέχει σημαντική θέση στο εθνικό εισόδημα. Βασικοί γεωργικοί τομείς φθίνουν και είναι επιτακτική η ανάγκη για την αναγέννηση της γεωργίας μέσω δρόμων που καταδεικνύουν την βιωσιμότητα και την αειφορική ανάπτυξη.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, η γεωργία, η αλιεία και η κτηνοτροφία ήταν περισσότερο τρόπος ζωής και λιγότερο επάγγελμα και οι εμπλεκόμενοι στους τομείς αυτούς αποκτούσαν τις αναγκαίες τεχνικές και επαγγελματικές γνώσεις στο ευρύτερο πλαίσιο.

Δεδομένου ότι η παγκοσμιοποίηση έχει αντίκτυπο σε κάθε πλευρά της ανθρώπινης ζωής, οι αλλαγές που επιφέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας δεν περιορίζονται στο επαγγελματικό τομέα αλλά επηρεάζουν συνολικότερα τις καθημερινές δραστηριότητες όλων των πολιτών.

Η αγροτική εκπαίδευση ενηλίκων διαμορφώνει συγκεκριμένες διασυνδέσεις ανάμεσα στον τομέα της γεωργίας και στις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και πολιτισμικές όψεις του ανθρώπινου βίου.

Για παράδειγμα, όταν το σύστημα αλιείας καταρρεύσει εξαιτίας της υπεραλίευσης σε τόπους που παραδοσιακά στηρίζονται στη θάλασσα για να επιβιώσουν, τότε η οικονομική κατάρρευση είναι σχεδόν σίγουρη. Επίσης, όταν σε παραδοσιακά αγροτικές περιοχές έχουμε την εγκατάλειψη της γεωργικής γης από τους νέους, τότε είναι μαθηματικά βέβαιο πως η κοινωνική δομή της περιοχής θα αποκτήσει “κενά”.

Εκπαίδευση Ενηλίκων στη Γεωργία και Αγροτική Παραγωγή

Η εκπαίδευση ενηλίκων διαχωρίζεται σημαντικά από την τυπική εκπαίδευση γιατί αφορά ενήλικα άτομα, με ανάγκες και χαρακτηριστικά που διαφέρουν από τα αντίστοιχα των ανήλικων.

Στόχος της εκπαίδευσης ενηλίκων είναι η ικανοποίηση οποιασδήποτε ανάγκης για κατάρτιση ή οποιουδήποτε ενδιαφέροντος που ενδέχεται να προκύψει σε κάποιο στάδιο της ζωής του και έχει υπερβεί την ηλικία της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και η κύρια δραστηριότητα του δεν είναι πλέον η εκπαίδευση.

Έχουν συγκεκριμένους στόχους, είτε αυτοί αφορούν το επαγγελματικό κομμάτι ή το κοινωνικό και σχετίζονται με την προσωπική τους ανάπτυξη αλλά και την διερεύνηση των ενδιαφερόντων τους. Έρχονται στην εκπαίδευση έχοντας σαφείς και ακριβείς προσδοκίες που απορρέουν από την αντίληψη τους και την εμπειρία τους το τι είναι μάθηση. Διαθέτουν ευρύ φάσμα γνώσεων, πολύ μεγαλύτερο από των ανηλίκων, και τις έχουν ως αφετηρία για τη νέα μάθηση. Έχουν διαμορφώσει προσωπικούς τρόπους μάθησης ανάλογα με τις δυνατότητες τους, τις ικανότητες τους και γενικότερα τα χαρακτηριστικά των προσωπικοτήτων τους. Βέβαια, διαφέρει ο ρυθμός μάθησης και αφομοίωσης από τον έναν ενήλικα- μαθητή στον άλλον.

Βρίσκονται σε μια εξελισσόμενη διαδικασία ανάπτυξης η οποία δεν σταματά με την ενηλικίωση. Αλλαγές συμβαίνουν στην ζωή των ενηλίκων σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα και κυρίως στην επαγγελματική τους ζωή. Οι αλλαγές αυτές, όπως είναι αναμενόμενο επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία. Οι ενήλικες έχουν δεσμεύσεις και καθήκοντα που προκαλούν εμπόδια στην μάθηση αλλά ορισμένες φορές λειτουργούν και υποστηρικτικά προς όφελος της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Νιώθουν ότι πρέπει να αναπτύξουν μηχανισμούς άμυνας ώστε να μην αμφισβητηθούν τα πιστεύω τους ακόμα και κάποιες απλές συνήθειες τους. Είναι πολύ σημαντικό ο τρόπος που θα διαχειριστεί ο εκπαιδευτής τέτοιου είδους συμπεριφορές ώστε να μην δημιουργήσει στον εκπαιδευόμενο αμφιβολίες για τις επιλογές του με άμεση επίπτωση στην μαθητική διαδικασία.

Το ενδιαφέρον του ενήλικα, ακριβώς επειδή είναι ενήλικας, πρέπει να διατηρείται ζωντανό σε όλη την διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας και αυτό επιτυγχάνεται παρέχοντας μέσα και τρόπους, όπου με το πέρας της εκπαίδευσης μπορεί να συνεχίσει και μόνος του.

Η Αγροτική Εκπαίδευση

Το ζήτημα της αγροτικής εκπαίδευσης είναι από τα λίγα παραδείγματα συνεργασίας των υπουργείων Παιδείας και Αγροτικής Ανάπτυξης κ Τροφίμων. Μέσω αυτής της συνεργασίας εκδηλώνεται το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών για την γεωργική εκπαίδευση των νέων της υπαίθρου και για την αναβάθμιση της ζωής των αγροτών.

Η γεωργική εκπαίδευση υποτίθεται πως είναι μια αμοιβαία επιθυμία να απεξαρτηθεί η εκπαίδευση από τη κλασσική παιδεία και να της δοθεί ένας τεχνικός προσανατολισμός. Αυτή η επιθυμία βέβαια, στηρίζεται στην πεποίθηση ότι η ευημερία απορρέει από την ανάπτυξη της γεωργίας και απαραίτητη προϋπόθεση είναι η καλλιέργεια γεωργικής συνείδησης σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, κάτι που θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με την κατάλληλη γεωργική μόρφωση. Κύριο μέσο είναι η γεωργική κοινωνικοποίηση των μαθητών που παραμένουν στην ιδιαίτερη τους πατρίδα, μέσω ερεθισμάτων και στοιχειωδών γνώσεων, όπου μακροπρόθεσμα θα μπορούσαν να αποτελέσουν την νέα γενιά καταρτισμένων αγροτών.

Αφού όμως ο σπουδαστής πρέπει να βλέπει και να κάνει και να πιάνει καθετί που έχει σχέση με την ειδικότητα του ίσως θα έπρεπε να επιστρέψουμε σε παλιές άλλα επίκαιρες και αναγκαίες ιδέες, όπως την ίδρυση αγροτικού μουσείου με εκθέματα σπόρους, ρίζες, δείγματα εδαφών, λιπασμάτων, φωτογραφίες ζώων κτλ., τη διδασκαλία μέσω πειραμάτων, τη δημιουργία ενός πειραματικού αγρού σε κάθε κοινότητα, έτσι ώστε να καταστεί πρακτικότερη η αγροτική διδασκαλία, την πραγματοποίηση σχολικών αγροτικών εκδρομών σαν αφορμή όξυνσης της παιδικής παρατηρητικότητας και τη θέσπιση βραβείων για τις καλύτερες καλλιέργειες μεταξύ μαθητών (Τσαγκιάς, 1927) ή την ίδρυση ενός γεωργικού σταθμού, που θα συστήσει η κάθε κοινότητα κι εκεί θα μορφώνονται οι σπουδαστές αλλά και ο αγροτικός πληθυσμός με την εκτέλεση γεωργικών πειραμάτων (Καπενικάς, 1927).

Η γεωργία δεν αποτελεί «διακοσμητικό» στοιχείο στην οικονομική ανάπτυξη αλλά διάσταση της ίδιας της ανάπτυξης. Η γεωργική εκπαίδευση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα οριοθετημένο πρόγραμμα αλλά ως μια κοινωνική διαδικασία που συνεισφέρει στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη του ατόμου και έτσι ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια του εκπαιδευτικού συστήματος, εμπλέκοντας τη φιλοσοφία για τον άνθρωπο και τη γη.

Η σχέση γεωργίας και εκπαίδευσης επηρεάζεται περισσότερο ή λιγότερο από το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται κάθε εποχή. Η γεωργική εκπαίδευση σημαίνει διαφορετικά πράγματα για κάθε λαό και κράτος, καθώς φαίνεται να εξαρτάται από τις εκάστοτε συνθήκες και ανάγκες. Έχει διαστάσεις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές που πολλές φορές είναι συγκρουόμενες.

Η εκπαίδευση αποσκοπεί στην απόκτηση γνώσης ενώ η κατάρτιση στην εφαρμογή της γνώσης. Οι νέοι που ασχολούνται ή σκοπεύουν να ασχοληθούν με τον γεωργικό τομέα πρέπει να είναι ικανοί να διαχειριστούν την νέα τεχνολογία, την νέα τεχνογνωσία και τις παραγωγικές μεθόδους. Η διαχείριση αυτή έχει σαν προαπαιτούμενα την γνώση και την ικανότητα όχι μόνο από προσωπικές εμπειρίες αλλά και από τυπικές γνώσεις που παρέχονται από το σχολείο (δευτεροβάθμια και μετά-δευτεροβάθμια εκπαίδευση).

Η τεχνική εκπαίδευση πρέπει να αποτελεί ένα οργανωμένο πρόγραμμα σπουδών κατά το οποίο ο ενδιαφερόμενος μαθαίνει να συνδυάζει τη θεωρία με την πράξη, δηλαδή γνώσεις που αφορούν τη γεωργική παραγωγή, την μεταποίηση, την εμπορία των αγροτικών προϊόντων και την διαχείριση των εισροών, να έχει την δυνατότητα να τα εφαρμόσει.

Η βιωσιμότητα της αγροτικής εκπαίδευσης στη μετά-δευτεροβάθμια βαθμίδα και η συμβολή της στην οικογενειακή γεωργία

Η οικογενειακή γεωργία είναι από τα πιο συνηθισμένα μοντέλα γεωργίας και διαδραματίζουν στην βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών και αποτελούν την ραχοκοκαλιά της αγροτικής κοινωνίας και οικονομίας Παρόλα αυτά, οι ευκαιρίες που τους δίνονται για εκσυγχρονισμό, εκπαίδευση, μεταφορά γνώσης και συμβουλευτικές υπηρεσίες είναι περιορισμένες. Το κενό που υπάρχει ανάμεσα στην αγροτική έρευνα και στην αγροτική πρακτική, στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στην τριτοβάθμια, αυτός ο συνδετικός κρίκος είναι η μεγαλύτερη πρόκληση έτσι ώστε να ενσωματωθεί η οικογενειακή γεωργία και στην έρευνα και στην ανάπτυξη. Η σύνδεση αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί η γέφυρα για να προσελκύσουμε νέους ανθρώπους στην γεωργία και για να ευημερούν οι αγροτικές κοινότητες.

Οι οικογενειακές φάρμες είναι το βήμα πάνω στο οποίο πρέπει να στηριχθεί η ανασυγκρότηση και η ανάπτυξη της υπαίθρου, αποτελούν τον σύνδεσμο της πρωτογενούς παραγωγής με την κοινωνία και με την οικονομική ανάπτυξη. Απαιτούνται όμως ενέργειες που να αλληλοσυμπληρώνονται η γνώση και η πρακτική άσκηση (θεωρία και πράξη στην ουσία) με την είσοδο στην αγορά εργασίας.

Για το kalliergo.gr
Σοφία Παπάζογλου
Τεχνολόγος Γεωπόνος- Msc “Διαχείριση Περιβάλλοντος”

Γεωργική παροιμία: “Μέγιστος καρπός της αυτάρκειας είναι η ελευθερία“

Tags: ΑΓΡΟΤΗΣ • ΓΕΩΠΟΝΟΣ • ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ • ΣΟΦΙΑ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΓΕΩΠΟΝΟΣ