Ανακαλύπτουμε ποιος είναι ο ιδανικός τύπος κήπου.
Τύποι κήπων. Μία ιστορική διαδρομή στους κήπους της σύγχρονης Ελλάδας και τη χρήση τους.
Ποιος είναι ο ιδανικός τύπος κήπου και γιατί.
Η άποψη που έχουμε για το ποιος είναι ο ιδανικός κήπος, είναι λίγο πολύ προσωπικό θέμα.
Άλλοι θέλουν να έχουν έναν όμορφο κήπο όπου όλα είναι ταχτοποιημένα και σε τάξη σαν σαλόνι και άλλοι προτιμούν ο κήπος να είναι λειτουργικός και χρήσιμος.
Αυτό που θεωρούμε ως ιδανικό κήπο, είναι τελικά αποτέλεσμα εμπειριών, στάσης ζωής, εμπειρίας, οικονομικής κατάστασης, διαθέσιμου χώρου.
Ο κήπος στο χωριό ήταν κάπως έτσι
Πριν αρκετές δεκαετίες, ο κήπος στο σπίτι στο χωριό ήταν ένας λειτουργικός και παραγωγικός χώρος.
Η οικογένεια καλλιεργούσε εκεί τα λαχανικά της. Ο κήπος περιείχε πολλά παραγωγικά αλλά και κάποια διακοσμητικά δέντρα.
Τα λουλούδια με τα όμορφα άνθη και οι θάμνοι ήταν αναπόσπαστο κομμάτι του κήπου.
Σε κάποια γωνιά υπήρχε και ένα κοτέτσι με κότες, πάπιες ή και γαλοπούλες για να έχουν φρέσκα αυγά για τα παιδιά.
Το γκαζόν ήταν πρακτικά άγνωστη λέξη.
Ο κήπος ως σύμβολο κοινωνικής θέσης
Οι κήποι στις πόλεις
Μετά τη δεκαετία του 60 υπήρξε μία έντονη τάση φυγής των Ελλήνων από τα χωριά και την επαρχία. Μετακόμισαν στα μεγάλα αστικά κέντρα και άφησαν την επαρχία και τα χωριά τους.
Στην αρχή στις πόλεις. Μέσα σε διαμερίσματα.
Όσοι κατάφεραν να επιτύχουν οικονομικά, άφησαν το κέντρο της πόλης και μετακόμισαν στα προάστια.
Εκεί το καλύτερο και μεγαλύτερο σπίτι συνήθως είχε κι έναν κήπο.
Σχεδόν σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, ο κήπος έγινε επίδειξη της αναβαθμισμένης κοινωνικής θέσης.
Ο κήπος απέκτησε γκαζόν. Τα φυτά που τα δέντρα χρησιμοποιήθηκαν ήταν διακοσμητικά.
Μα όλα αυτά χρειάζονται συνεχή περιποίηση. Ο ιδιοκτήτης όμως δεν είχε τις γνώσεις, το χρόνο ή και τη διάθεση να ασχοληθεί με τον κήπο. Έτσι επιστρατεύονται κηπουροί για να φροντίζουν τον κήπο.
Ο κήπος έπρεπε να είναι μόνιμα σε τάξη. Τα αγριόχορτα και τα πεσμένα φύλλα ήταν πρόβλημα και μάλιστα μεγάλο. Τα αγριόχορτα ξεριζώνονταν και τα φύλλα μαζεύονταν σαν σκουπίδια.
Οι κήποι στην επαρχία
Το ίδιο όμως φαινόμενο παρατηρήθηκε και στην επαρχία.
Και στην επαρχία το επίπεδο ζωής και το οικονομικό επίπεδο ανέβηκαν.
Αυτό οδήγησε πολλές φορές σε αλλαγές στους κήπους που ως στόχο είχαν να επιδείξουν την “άνοδο” του κοινωνικού status των ιδιοκτητών τους.
Οι κήποι αστικοποιήθηκαν, αν μπορώ να το περιγράψω έτσι.
Απέκτησαν κι αυτοί γκαζόν, όμορφα λουλούδια και δέντρα. Κάποιες φορές επιστρατεύτηκαν κι εδώ κηπουροί.
Η ιδιαιτερότητα της επαρχίας είναι ότι συχνά υπάρχει ξεχωριστός χώρος, αγροτεμάχιο που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια των λαχανικών της οικογένειας. Look for blackberry plants? We have over 150 blackberry varieties in our database. Prime-Ark Freedom , Black Gem, Ponca, Caddo and others with description and reviews, videos and photos! Οπότε δεν υπάρχει λόγος αυτά να συνυπάρχουν με τον κήπο της κατοικίας.
Οι κήποι στα εξοχικά
Γύρω από τα μεγάλα αστικά κέντρα, αναπτύχθηκαν νέες κοινότητες με οικόπεδα που αγοράστηκαν από τους κατοίκους των πόλεων. Κατοίκους που μέχρι τότε ζούσαν σε μικρά διαμερίσματα στις πόλεις. Πάρα πολλοί από αυτούς είχαν μετακομίσει στις πόλεις πριν πολλά χρόνια από τα χωριά τους στην επαρχία.
Στα οικόπεδα που απέκτησαν, πολλοί από αυτούς έχτισαν αυθαίρετα σπίτια και γύρω από αυτά, υπήρχε αρκετός χώρος για να μετατραπεί σε κήπο.
Στα πρώτα χρόνια, οι αποστάσεις από σπίτι σε σπίτι ήταν σχετικά μεγάλες. Αυτό έδινε στους ιδιοκτήτες τους μεγάλες ελευθερίες.
Οι περισσότεροι δημιούργησαν κήπους που θύμιζαν τον κήπο που είχαν στο χωριό. Ίσως συνειδητά, ίσως από κάποια εσωτερικής ανάγκης για επιστροφή στις ρίζες τους.
Αυτό κάποιες φορές ήταν και πρακτικό θέμα, καθώς δεν υπήρχαν τα οικονομικά για πολυτέλειες.
Ο απλός και αποδοτικός κήπος ήταν μονόδρομος σε αυτές τις περιπτώσεις.
Κάποιοι, πιο οικονομικά άνετοι, προτίμησαν να φτιάξουν αστικούς κήπους γύρω από τα εξοχικά τους.
Με γκαζόν, φυτά με όμορφα άνθη, διακοσμητικούς θάμνους και συνδυασμό παραγωγικών και διακοσμητικών δέντρων.
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων την περιποίηση του κήπου την κάνουν οι ιδιοκτήτες στον ελεύθερο χρόνο τους. Σε ελάχιστες περιπτώσεις επιστρατεύονται κηπουροί.
Η άποψή μου. Ο κήπος ως λειτουργικός και χρήσιμος χώρος
Ήρθε λοιπόν η ώρα να σας εκθέσω την προσωπική μου άποψη.
Έχω ήδη 14 χρόνια εμπειρία με αυτό που ονομάζεται κήπος.
Κήπος όχι ως ένα κομμάτι γης γύρω από το σπίτι, αλλά ως έναν ζωντανό οργανισμό που αλλάζει καθώς αλλάζουν οι εποχές.
Για εμένα ο ιδανικός κήπος περιλαμβάνει παραγωγικά δέντρα, χώρο για καλλιέργεια λαχανικών, αρωματικών, λουλούδια και φυτά που ταιριάζουν στο μικροκλίμα της περιοχής, κλήματα.
Κι επιπλέον χώρους για κομποστοποίηση για παραγωγή λιπάσματος από τα ίδια υλικά που παράγει ο κήπος μας. Χώρους για εναπόθεση λιπασμάτων και εξοπλισμού. Χώρο για την πραγματοποίηση εργασιών. Έχει τις ελάχιστες δυνατές απαιτήσεις σε νερό.
Η άποψή μου είναι ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να αξιοποιήσουμε τον κήπο και τα φυτά που θα περιέχει ως ένα λειτουργικό οικοσύστημα όπου τίποτα δεν πάει χαμένο και όλα συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους.
Θα πρέπει ο κήπος μας να είναι σε αρμονία με τη φύση και τις εποχές.
Καλό είναι να προσπαθούμε ο κήπος να είναι όμορφος και τακτοποιημένος. Δεν πρέπει όμως αυτό να γίνει αυτοσκοπός.
Στον κήπο και στη φύση επικρατεί μία οργανωμένη, ανοργάνωτη αναρχία που οδηγεί σε ένα αρμονικό σύνολο.
Για εμένα το γκαζόν είναι κάτι εντελώς περιττό. Απαιτεί μεγάλη φροντίδα, έχει κόστος συντήρησης και απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού για να είναι πάντα πράσινο.
Αντί για γκαζόν, μπορούμε να αφήσουμε τα αγριόχορτα να αναπτυχθούν και να τα κόβουμε με χορτοκοπτικό όποτε χρειάζεται.
Το καλοκαίρι θα ξεραίνονται γιατί αυτή είναι η φύση τους. Τις άλλες όμως τρεις εποχές του έτους (Φθινόπωρο, Χειμώνα, Άνοιξη), ο κήπος μας θα είναι πράσινος και γεμάτος χρώματα από όμορφα λουλούδια.
Θα χρειαστεί να προβλέψουμε να υπάρχει χώρος για να παράγουμε κομπόστ.
Κλαδέματα, αγριόχορτα, πεσμένα φύλλα, όλα όσα στους “αστικούς” κήπους θεωρούνται πρόβλημα και σκουπίδια, για εμάς θα είναι πολύτιμη πηγή παραγωγής λιπάσματος και ανακύκλωσης μέσω της κομποστοποίησης.
Μετά το κλάδεμα των δέντρων μπορούμε να κόψουμε τα κλαδιά σε μικρά κομμάτια με τη βοήθεια ενός βιοθρυμματιστή και να φτιάξουμε wood chips που θα βοηθήσουν στη βελτίωση του χώματος. Το κάψιμο δεν είναι ο σωστός τρόπος αξιοποίησης.
Ακόμη και αν τύχει να έχετε ένα ή περισσότερα πεύκα στον κήπο σας, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις πευκοβελόνες που συνεχώς πέφτουν και μοιάζουν με πρόβλημα, για κάλυψη γύρω από τα δέντρα σας. Ούτε αυτές θα πάνε χαμένες. Όλα ανακυκλώνονται και χρησιμοποιούνται στον λειτουργικό κήπο.
Αν μάλιστα έχετε την “πολυτέλεια” του χώρου να προσθέσετε κι ένα κοτέτσι, τόσο το καλύτερο για εσάς. Θα έχετε φρέσκα αυγά και αρκετή καλή κοπριά από τις κότες σας.
Ο λειτουργικός κήπος δεν είναι χάος ούτε άσχημος. Σίγουρα δεν είναι “σαλόνι” με όλα να είναι στην εντέλεια.
Ο λειτουργικός κήπος είναι ένα με τη φύση. Είναι η φύση. Ακολουθεί τους κανόνες της φύσης. Δεν είναι παρά φύση.
Ο λειτουργικός κήπος έχει μικρό κόστος συντήρησης.
Ο λειτουργικός κήπος είναι χρήσιμος και παραγωγικός. Όχι απλά διακοσμητικός.
Ο λειτουργικός είναι με όρους λογιστικής, ενεργητικός καθώς μας προσφέρει τροφή και όχι παθητικός που καταναλώνει κεφάλαια απλά για να τον διατηρούμε.
Μόνον καλό μας κάνει η ενασχόληση με τον λειτουργικό κήπο και η φροντίδα του. Μας βοηθά στην ψυχολογία. Μας κρατά σε καλή φυσική κατάσταση. Μας εκπαιδεύει. Μας φέρνει σε συνεχή επαφή με τη φύση.
Απολογισμός
Αν παρατηρήσετε προσεκτικά, αυτό που σας περιγράφω ως τον ιδανικό κήπο, είναι λίγο πολύ ο κήπος του χωριού. Από εκεί δηλαδή που ξεκινήσαμε.
Κι αυτό δεν είναι τυχαίο.
Για χιλιάδες χρόνια αυτός ο τύπος κήπου αποδείχθηκε λειτουργικός, αειφόρος, παραγωγικός, πρακτικός, οικονομικός (όχι κοστοβόρος).
Καθώς όμως μετακινηθήκαμε στις πόλεις και αποκτήσαμε άλλες εικόνες και πρότυπα, τον ξεχάσαμε.
Καιρός είναι να ανακαλύψουμε ξανά τον λειτουργικό κήπο!
Πηγή εικόνας: https://wallpaperaccess.com/garden-cartoon
Tags: ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ • ΑΝΘΡΩΠΟΙ • ΓΚΑΖΟΝ • ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ • ΚΗΠΟΣ • ΚΟΜΠΟΣΤ • ΠΕΥΚΟΒΕΛΟΝΕΣ